Người Cao Lan ở xã Lục Sơn chiếm khoảng 60%, họ sống xen kẽ với các tộc Kinh, Hoa, Sán Dìu, Dao ở vùng đất dưới chân núi Yên Tử này. Theo nhiều bậc cao niên trong làng thôn Khe Nghè, thì nghề giấy dó có từ lâu đời.

Anh Dương Văn Quang, người có 4 đời làm giấy dó ở thôn Khe Nghè cho biết: “Nghề làm giấy dó có từ rất lâu. Ngày trước, ở trong làng có rất nhiều hộ gia đình làm, nhưng hiện nay, chỉ có vài hộ làm. Bởi nguyên liệu khan hiếm, việc làm giấy dó rất kì công, thu nhập không cao. Giấy dó ngoài để dùng để viết chữ Nho, chữ Hán, chữ Nôm Dao thì giấy dó còn được dùng vẽ tranh thờ cúng, để làm tiền vàng (của người Cao Lan), bởi giấy dó rất dai và thấm mực”.

Anh Dương Văn Quang giới thiệu công đoạn cuối cùng để làm giấy dó.

Nguyên liệu chính để làm giấy dó được lấy từ những cây mọc trong tự nhiên. Người Cao Lan phải vào tận những cánh rừng sâu để tìm cho kì được vỏ cây dưỡng (hau pau), thường mọc tự nhiên trên những ngọn núi cao hay trên những ngọn đồi. Vỏ cây dưỡng dễ bóc vỏ nhất là khoảng tháng 3 và tháng 7. Sau khi đã có vỏ cây dưỡng, thì công đoạn tiếp theo đó là tước bỏ phần đen bên ngoài của vỏ cây này một lần nữa, đây là công đoạn mất nhiều công nhất, đòi hỏi sự tỉ mỉ, cần mẫn, bởi tước phần vỏ đen càng sạch thì sản phẩm làm ra sẽ càng trắng và chất lượng. Phần vỏ được tước xong đem ngâm với nước vôi trong hoặc tro bếp khoảng 12 tiếng. Ngâm phần vỏ này được rửa qua nước sạch một lần nữa rồi đun lên khoảng 3 tiếng. Sau đó đem rửa, ngâm nước khoảng 2 ngày và lại đem rửa và đập cho thật nát phần vỏ. Công đoạn cuối cùng là đem phần vỏ được đập nát xuống bể khuấy đều sẽ được một loại nước màu vàng nhạt, đặc sánh, trong quá trình khuấy đem trộn cùng một chút cây hồ, hay cây dây trơn (mòi vợt pạ) được lấy trên rừng nhằm làm cho giấy khi vào khuôn không bị dính. Sau đó, đem đổ hỗn hợp vừa làm xong vào một cái khuôn làm bằng vải, có nhiều kích cỡ khác nhau (thường là 60cmx120cm), để tạo độ dày đều cho giấy dó. Đem đi phơi khô ngoài nắng, nếu trời nắng ít thì phải hai ngày, rồi bóc ra là được tấm giấy dó đầu tiên. Sản phẩm cuối cùng của giấy dó có màu trắng, giấy dày đều, phẳng và dai, rồi bóc ra là được tấm giấy dó đầu tiên.

Nguyên liệu làm giấy dó từ tự nhiên nên có độ bền cao và nó rất phù hợp với các nghi lễ truyền thống của dân tộc Cao Lan. Do đó, giấy dó còn mang giá trị tôn nghiêm trong các phong tục văn hoá, tín ngưỡng của đồng bào. Các công đoạn làm ra tờ giấy dó rất kì công là vậy, nhưng giá bán của một tờ giấy dó chỉ có khoảng 30 đến 55 nghìn đồng một tờ. Tùy theo kích cỡ của giấy.

Còn đối với gia đình anh Quang, vẫn giữ nghề làm giấy dó, vì đây là nghề của tổ tiên. Nghề làm giấy dó chưa phát triển được nhiều như những nghề truyền thống khác, nhưng nó đã lặng lẽ tồn tại như một minh chứng cho bàn tay tài hoa và những giá trị văn hóa lâu đời, đồng thời nó cũng khẳng định giá trị văn hoá của mình trong đời sống của đồng bào các dân tộc Cao Lan nơi này. Giấy dó đã đi vào đời sống tâm linh và nó như một sợi dây gắn kết giữa người còn sống với người đã khuất và như lời nhắc nhở chúng ta luôn nhớ về tổ tiên, nguồn cộin